[ad_1]
علمی تشخیص چهره در کنار سامانهی فیلترینگ پیشرفته، ایران را به یکی از کشورهای پیشرو در محدودسازی جریان اطلاعات تبدیل کرده است. در همین خصوص، امیر رشیدی مدیر قسمت حقوق دیجیتال و امنیت شرکت میان گروپ در آستین، ایالات متحده دربارهٔ تکنولوژی تشخیص چهره و قطعی اینترنت با مجله‌یِ علمی ساینتفیک اِمریکن به گفت و گو نشسته است که مشروح اون را در ادامه می‌خوانید.
برای نزدیک به دو ماه است که در نتیجه فوت مهسا امینی اعتراضاتی در سراسر ایران در جریان است. معترضین رفتار پلیس امنیت اخلاقی را دلیل فوت مهسا امینی می‌دانند، امّا روایت حکومت کمی متفاوت است و دلیل فوت خانم امینی را نارسایی قلبی عنوان می‌کند. در هر حال اما، این خشم عمومی منجر به اعتراضاتی به قانون «حجاب اجباری» و قطعی سرتاسری اینترنت بین‌الملل در ایران شده است.
دولت ایران چگونه از علمی تشخیص چهره در کنار سامانهی فیلترینگ استفاده می‌کند؟
در بحبوحهٔ همه‌گیری کوید – 19، ما مشاهده کردیم که ایران علمی تشخیص چهره را راه‌اندازی کرد. در همین خصوص وزیر بهداشت خاطرنشان ساخت که در همکاری با پلیس راهنمایی و رانندگی از دوربین‌های موجود در خیابان‌ها استفاده کرده‌اند تا افرادی را که ماسک نزده‌اند شناسایی کنند. سپس دو هفته نزد از اعتراضات، رسماً اعلام شد که: «ما همین علمی را برای تصویربرداری از زنانی که حجاب نداشته‌اند به کار بسته و برای پیدا کردن‌شان اقدام کردیم.»
دولت ایران، رسماً به داشتن چنین علمی‌های ارزش فراوان داشتن می‌کند و همیشه خدا راجع به اون سخن می‌زند که همین داستان نیز مردم را کمی حساس‌تر هم کرده است. اگر شما نگاهی بیندازید به تعداد ویدئوهایی‌که از معترضان خارج آمده، برخی از اون‌ها به دوربین‌های امنیتی حمله می‌کنند که این خوف از عملیاتی شدن سامانهی تشخیص چهره را علامت می‌دهد. نه فقط معترضین مواظب‌اند که چهره‌‌هاشان لو نرود بلکه رسانه‌های خبری نیز به همین خاطر، چهره‌‌یِ اون‌ها را تار و محو می‌کنند.
زیادتر بخوانید: شروع فیلترینگ چینی و روسی در ایران ؛ محدودیت‌های بیشتری در راه است؟
آیا می‌توان راهکاری برای از کار انداختن تشخیص چهره به کار بست؟
دید به تجربه‌ی دیگر کشورها علامت می‌دهد که راه‌کارهایی وجود دارد: لباس‌هایی که طرح‌های خاصی دارند می‌توانند روی دوربین‌ها اختلال بصری ساختن کنند. امّا هیچ‌کدام از راهکارهای موجود، به دلیل فقدان اطلاعات واجب، نمی‌توانند قابل اتکا باشند برای چی که ما نمی‌دانیم اون‌ها از چه الگوریتم‌هایی استفاده می‌کنند که بتوانیم راهکار مشخصی ارائه دهیم، امّا چیزی که می‌دانیم این است که: دُوَل جمهوری اسلامی و جمهوری خلق چین با یکدیگر در توسعه‌ی این علمی همکاری می‌کنند. بر این پایه، می‌توانم تصوّر کنم که ایران و چین به‌روی ویژگی‌های یکسانی در تشخیص چهره اتکا می‌کنند. هم‌چنین مدل فیلترینگ اینترنت در ایران فراوان مانند به اون چیزی است که در چین اتفاق افتاده، پس تعجب نمی‌کنم که اگر چین این علمی را به ایران آورده باشد.
سامانهی فیلترینگ ایران از چه مدلی پیروی می‌کند؟
کاری که ایران با اینترنت می‌کند کاملاً مخصوص است، امّا مجدد باید بگویم که صحیح همانند همان‌چیزی است که در چین راه اندازی شده، ولی خیال می‌کنم که ایران فراوان پیشرفته‌تر از چین و روسیه اون را دنبال می‌کند. هدف نهایی این سامانه داشتن یک شبکه‌ی محلی یا به قول دولتی‌های ایران، شبکه‌ی مردمی اطلاعات است که معمولاً در گفت و گوهای روزمره مردم نیز «اینترنت مردمی / اینترانت» نامیده می‌شود. این سامانه، شبکه‌های محلی سرویس‌های داخلی را مستقل از اینترنت به‌هم متصل می‌کند. بنابراین زمانی‌که اینترنت قطع شود این شبکه‌ی محلی هم‌چنان کار می‌کند، امّا شما دیگر به اینترنت بین‌الملل دسترسی ندارید. دولت روسیه قانونی مانند به اون را برای توسعه‌ی شبکه‌ی محلی در سال 2019 تصویب کرد، امّا هنوز تا راه‌اندازی سامانهی فیلترینگ نظیر ایران فاصله‌ی فراوان زیادی دارند.
زیادتر بخوانید: فیلترینگ دائمی اینستاگرام و واتساپ ؛ روزهای تاریک برای کارآفرینان اینترنتی!
زیرساخت و سامانهی فیلترینگ
زیرساخت‌های این‌چنینی به ابزار و اجزای زیادی نیاز دارند تا عملیاتی شوند. برای نمونه، مراکز داده. و در پوسته‌ی کاربردی نیز به پیام‌رسان‌ها، سامانهی پست الکترونیک، موتورهای جست و جو و… نیاز است. چین مشغول چنین کاری است: بایدو، وی‌چت‌ـــ‌که تمامی این سرویس‌ها را تحت نظر فیلترینگ خود دارد. تمامی این چیزها که زیرساخت‌های برخط (آنلاین) را عملیاتی می‌کنند بدون اتصال به اینترنت ممکن‌اند. نهایتاً، مجلس ایران مجموعه قوانینی را تصویب کرده است که به اون‌ها اجازه‌ی توسعه‌ی چنین زیرساخت‌هایی را برای نائل آمدن به این هدف می‌دهد، یعنی کنترل جریان اطلاعات.
تمامی اون‌چه گفته شده فراوان مانند به پروژه‌ی چین برای محلی‌سازی اینترنت است امّا، توسعه‌ی زیرساخت‌ها و سیاست‌هایی که نهادهای سیاست‌گذار تصویب کرده‌اند، برنامه‌ی ایران را فراوان پیشرفته‌ترـــ و حتّی فراوان برنده‌تر در گازانبری و کنترل اطلاعات می‌کند. البته با احتیاط درباره‌ی موفقیت این سیستم‌ها در چین و روسیه سخن می‌زنم برای چی که متخصص امور این کشورها نیستم.
آیا مردم زمانی‌که دولت اینترنت بین‌الملل را قطع می‌کند از شبکه‌ی مردمی اینترنت استفاده می‌کنند؟
یکی از چیزهایی که دولت جمهوری اسلامی در طی قطع دسترسی مردم ایران به نام مزیّت از اون یاد می‌کند، دسترسی به اینترانت است. در همین خصوص وزیر ارتباطات در رسانه‌ی مردمی با دبدبه و کبکبه گفت:
«ما واتساپ را فیلتر کردیم برای چی که از قوانین ما پیروی نمی‌کرد بنابراین اگر شما دلواپس کسب و کار خود هستید می‌توانید به پیام‌رسان‌های ملّی روی بیاورید.»
یکی از همین پیام‌رسان‌های داخلی، روبیکاست که چیزی مانند به همان وی‌چت چین است؛ برای چی که شما می‌توانید همه‌چیز در اون پیدا کنید، از خرید بلیط گرفته تا پرداخت قبض و تماشای تلویوزیون. اون‌ها حتّی تحت‌نظر داشتن خود را پنهان نمی‌کنند. مثلاً ویدئویی از روبیکا منتشر شده بود که سرپرست این شرکت توضیح می‌داد که چگونه هوش‌مصنوعیِ فراوان دقیق‌شان محتوای حساس در مکالمه بین دو فرد را شناسایی و بی‌صبر حذف کرده است!
زیادتر بخوانید: تسهیلات مخصوص مهاجرت به پلتفرم داخلی برای کسب‌وکارهای داخلی ؛ آخرین ترفند وزارت ارتباطات برای جاذبه کاربر!
سامانهی فیلترینگ حربه‌ی دولت برای گسترش اینترانت
بدون شک این دلواپس‌کننده است، و خاطر علامت می‌کنم که این آخرین خط دفاعمان در برابر اینترنت مردمی است: تا به امروز مردم از اون استفاده نکرده‌اند چون دلواپس حریم خصوصی و امنیت خود بوده‌اند. امّا اگر دولت جمهوری اسلامی برنده باشد، مردم را به استفاده از خدمات ملّی [به هر طریقی] به شبکه‌های داخلی تشویق خواهد کرد، و این راه، جداسازی ترافیک محلی و بین المللی است.
در نظر بیاورید که اگر از سرویس‌های محلی استفاده کنید، به شبکه سریع‌تر و ترافیک کم ارزش‌تری دسترسی دارید، که تقریباً نیمی از قیمت اینترنت بین‌الملل را شامل می‌شود! و در عوض اون، اگر بخواهید از ترافیک بین‌المللی استفاده کنید، برای‌تان هم کندتر و گران قیمت‌تر از کار در خواهد آمد. تمام این چیزها را که باهم جمع کنید، این احتمال وجود دارد که مردم، به مخصوص در طول این بحران اقتصادی، حس کنند که «آره، بیایید از همین سرویس‌های مردمی استفاده کنیم!»
آیا راهکاری برای دور زدن سامانهی فیلترینگ برای ایرانیان وجود دارد؟
در ایران گفت و گوهای زیادی در این میان در جریان است، مثلاً اینترنت ماهواره‌ای! ولی راه‌حل قطعی‌ای وجود ندارد. امّا خوب زمانی‌که حکومتی‌ها نخواهند که مردم دسترسی به اینترنت ماهواره‌ای داشته باشند راه حل قابل اتکایی نخواهد بود! راه‌حل دیگر اینترنت نیست؛ بلکه «داده‌پردازی (Data Casting)» است که توسط سازمان پیشگامان اینترنت آزاد در لس‌آنجلس اجرا شده است. اون‌ها داده‌ها را به‌روی برنامه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای منتشر می‌کنند که حتّی یک کاربر در ایران هم می‌تواند با متصل‌سازی یک یو‌اس‌بی به دریافت‌کننده ماهواره این اطلاعات را دانلود کرده و با آرام‌افزار‌های مخصوص بازشان کند.
معمولاً در چنین بسته‌هایی اخبار و همه ابزارهای دور زدن وجود دارد که ما به مردم توصیه می‌کنیم. بنابراین راه‌حل‌هایی وجود دارد. امّا متأسفانه، راه‌های حل‌هایی قابل اتکایی نیستند که در مقیاس پهناور‌ای توزیع شوند. به هر روی، ما باید منابع بیشتری را از نظر نیروی انسانی، علمی و پول اختصاص داده و پیدا کنیم تا مطالعه کرده و ببینیم چگونه می‌توانیم راه‌حلی بیابیم که واقعاً در مقیاس پهناور قابل استفاده باشد.
با مطالعه‌یِ شبکه ملّی می‌توانیم راه عبور از اون را بیابیم. شایان ذکر است که، مطالعات زیادی توسط سازمان‌های خصوصی آزادی اینترنت انجام گرفته و ما نیز در حال همکاری با آنها هستیم؛ بله، راه‌حل‌هایی پیدا کرده‌ایم، امّا یکی از مسائل این است که: همه به خاموش شدن اینترنت در وقت وقوع اون توجّه می‌کنند، ولی هنگامی‌که تمام شد، همه به زندگی عادی بر می‌گردند. و این ذهنیّتی نیست که ما باید داشته باشیم. مهم‌ترین کاری که باید برای تاریخ قطع دسترسی انجام دهیم این است که قبل از قطع شدن اینترنت مهیا‌ی اون باشیم!
زیادتر بخوانید: دور زدن اینترنت مردمی سپس از اعمال کامل طرح صیانت ؛ راهکارهای دور زدن اینترنت مردمی!
دیگر چه‌چیزی مهم است که درباره‌ی سامانهی فیلترینگ بدانیم؟
جامعه‌ی بین‌المللی فقط این مشکل را در ایران می‌بیند؛ امّا مشکل این است که تمام حکومت‌های دنیا مترصد این هستند که حقوق ما را زائل کنند و بدبختی اون‌جاست از روی دست یکدیگر هم یاد می‌گیرند. اون چیزی که دوست دارم مردم به اون توجّه کنند این است که اون‌چیزی که اتفاق میفتد تهدید آزادی و حق آزاد دسترسی به اینترنت است و اون‌ها می‌خواهند ما اون را بپذیریم! چون اگر فردا و چین روسیه زیرساخت‌های مشابه ایران را توسعه دهند، اینترنت اینترنتی نخواهد که امروزه ما می‌شناسیم. احتمالاً آینده مانند‌به مجمع‌الجزایر های جدا از هم باشد که در نهایت، فلسفه‌ی پشت اینترنت که‌ــ اتصال مردم به یکدیگر بوده راــ نابود خواهد کرد!
زیادتر بخوایند:
دیدگاه شما در باره‌ی سامانهی فیلترینگ ایران چیست؟ لطفاً، نظرات و تجربیات خود را در قسمت کامنت‌ها با ما در میان بگذارید و اخبار علمی را از جونی دنبال کنید.
منبع: ScientificAmerican
[ad_2]