بیوگرافی هوشنگ ابتهاج شاعر ایرانی و دلیل مرگ سایه • جونی

در این پست از جونی بیوگرافی شاعر مشهور استاد هوشنگ ابتهاج و نیز توضیحاتی درباره دلیل فوت هوشنگ ابتهاج شاعر ایرانی خواهیم پرداخت، با ما دنبال باشید.

بیوگرافی هوشنگ ابتهاج (الف. سایه)

امیر هوشنگ ابتهاج روز یکشنبه ۶ اسفند ۱۳۰۶ شمسی در رشت متولد شد. پدرش «آقاخان ابتهاج» از مردان سرشناس رشت و مدتی رئیس بیمارستان پورسینای این شهر بود.

پدربزرگ او یعنی «ابراهیم ابتهاج الملک» گرگانی و مادربزرگش اهل رشت بود. پدربزرگش مسئول گمرک بود و در تاریخ تسلط جنگلی‌ها بر جنگل توسط یکی از آنها، یا به روایتی توسط یکی از کشاورزانش، کشته‌شد.

برادران ابتهاج یعنی غلامحسین ابتهاج، ابوالحسن ابتهاج و احمدعلی ابتهاج، عموهای امیرهوشنگ هستند.

هوشنگ ابتهاج دوره تحصیلات دبستان را در رشت و دبیرستان را در تهران گذراند و در همین دوران اولین دفتر شعر خود را با نام نخستین سرود‌ها منتشر کرد.

عاشق شدن هوشنگ ابتهاج

ابتهاج در جوانی دلباخته دختری ارمنی به نام گالیا شد که در رشت ساکن بود و این عشق دوران جوانی دست‌مایه اشعار عاشقانه‌ ای شد که در اون ایام صدا. بعدها که ایران غرق خون‌ریزی و جنگ و بحران شد، ابتهاج شعری به نام (دیرست گالیا…) با نشانه به‌همان روابط عاشقانه‌اش در گیر و دار مسائل سیاسی صدا.

سایه در سال ۱۳۴۶شمسی به اجرای شعرخوانی بر مقبره حافظ در مهمانی هنر شیراز می‌پردازد که قدیمی پاریزی در سفرنامه سرشناس خود (از پاریز تا پاریس) استقبال شرکت‌کنندگان و شور اون‌ها پس از شنیدن اشعار سایه را شرح می‌دهد و می‌نویسد که تا قبل از اون هیچ وقت اعتقاد نمی‌کرده‌است که مردم از شنیدن یک شعر جدید تا این حد شور‌زده شوند.

برنامه گل‌ها

ابتهاج از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶ شمسی سرپرست برنامه گل‌ها در رادیوی ایران (پس از کناره‌گیری داوود پیرنیا) و پایه‌گذار برنامه موسیقایی گلچین هفته بود. تعدادی از غزل‌ها، تصنیف‌ها و اشعار نیمایی او توسط موسیقی‌دانان ایرانی نظیر محمدرضا شجریان، علیرضا افتخاری، شهرام ناظری، حسین قوامی و محمد اصفهانی اجرا شده‌است. تصنیف خاطره‌انگیز تو ای پری کجایی و تصنیف سپیده (ایران ای سرای امید) از اشعار هوشنگ ابتهاج (سایه) است.

سایه سپس از حادثه میدان ژاله (۱۷ شهریور ۱۳۵۷) به‌دنبال محمدرضا لطفی، محمدرضا شجریان و حسین علیزاده، به‌علامت انتقاد از رادیو استعفا داد.

ابتهاج مدتی به‌عنوان مدیر کل شرکت دولتی سیمان تهران به‌کار اشتغال داشت.

منزل شخصی سایه که خود اون را ساخته (به اشتباه می‌گویند سازمانی بوده‌است) در سال ۱۳۸۷ با نام خانه ارغوان به ثبت سازمان میراث فرهنگی رسیده‌است. سبب این نام‌گذاری وجود درخت ارغوان معروفی در حیاط این خانه است که سایه شعر سرشناس ارغوان خود را برای اون درخت گفته‌است.

آثار هوشنگ ابتهاج

از مهم‌ترین آثار هوشنگ ابتهاج تصحیح او از غزل‌های حافظ است که با عنوان «حافظ به تلاش سایه» نخستین بار در ۱۳۷۲ شمسی توسط نشر کارنامه به‌چاپ رسید و بار دیگر با تجدیدنظر و تصحیحات جدید منتشر شد. سایه سال‌های زیادی را صرف تحقیق و حافظ‌شناسی کرده که این کتاب نتیجه تمام اون زحمت‌هاست که سایه در مقدمه اون را به همسرش پیشکش کرده‌است.

در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۹۵ شمسی بیست و سومین جایزهٔ ادبی و تاریخی محمود افشار یزدی در باغ موقوفات افشار به انتخاب اعضای هیئت گزینش جایزهٔ این بنیاد به هوشنگ ابتهاج اهداشد.

در تاریخ پنجشنبه ۱۲ مهر ۱۳۹۷شمسی در مراسم پایانی ششمین «جشنواره بین‌المللی هنر برای دوستی»، علامت عالی «هنر برای دوستی» به هوشنگ ابتهاج و ۳ آرتیست دیگر اهداءشد.

هوشنگ ابتهاج سر انجام در تاریخ ۱۹ مرداد ۱۴۰۱ فوت کرد.

خبر فوت کرد هوشنگ ابتهاج

یلدا ابتهاج دختر امیر هوشنگ ابتهاج ( سایه ) در صفحه اینستاگرام خود از فوت کرد این شاعر نامی خبر داد و نوشت: «بگردید ، بگردید ، درین خانه بگردید درین خانه غریبید ، غریبانه بگردید.

سایه ما با هفت‌هزارسالگان سربه‌سر شد.»

ازدواج هوشنگ ابتهاج با آلما مایکیال

آلما مایکیال، همسر هوشنگ ابتهاج که روز چهارشنبه ۱۸ اسفند ۱۴۰۰ فوت کرد در سال ۱۳۳۷ با این شاعر شهیر همزمان ازدواج کرد. ازدواجی که ابتهاج روایت جالبی از اون در کتاب «پیر پرنیان‌اندیش» مطرح کرده است.
به شرح صفحه اقتصاد، در کتاب «شعر سایه در موسیقی ایرانی» به کوشش مهدی فیروزیان در مورد آلما مایکیال، همسر امیرهوشنگ ابتهاج (هــ.ا.سایه) که روز چهارشنبه، ۱۸ اسفند از دنیا رفت، چنین آمده است:

«ایشان به‌تاریخ ۲۲ فروردین ۱۳۱۱ در بندر انزلی زاده شده و در رشت و اصفهان و تهران بالیده است. پدرش، یواش، از ارمنیان رشت و مادرش، واروارا پتروونا (همنام یکی از شخصیت‌های رمان «شیاطین» داستایوسکی) روس بود. او جز برادری ناتنی (از ازدواج نخستِ مادرش) یک خواهر عظیم‌تر با نام ایرما (زاده ۱۳۰۷) داشت.

یواش مایکیال، حسابدار شرکت کام‌ساکس، پیمانکار طرح احداث خط راه‌آهن سراسری بود و ناچار به سفرهای گوناگون می‌رفت. واروارا برای همراهی با همسرش، دو دخترشان را چند سالی به مدرسه شبانه‌روزی کاتولیک‌های اصفهان سپرد… پس از چند سال خانواده مایکیال به تهران آمد و آلما توانست از دبیرستان نوربخش مدرک دیپلم بگیرد. سایه وقت تحصیل در دبیرستان تمدن، آلما را در ۱۴ سالگی به‌عنوان دوستِ یکی از همشاگردی‌هایش دیده بود اما از سال ۱۳۳۲ با او آشنایی نزدیک یافت و سرانجام پس از پنج سال، با وی پیمان زناشویی بست.»

در کتاب «پیر پرنیان‌اندیش»؛ گفت‌وگوی سایه با میلاد عظیمی نیز چنین می‌خوانیم:

«… سایه بدون مقدمه – و تو گویی صرفا برای ثبت در تاریخ – می‌گوید:

می‌دونید من چطوری زن گرفتم؟ روز نهم مهر ۱۳۳۷ در میدان فوزیه، اون خیابونی که سو جنوب می‌ره، تو بالاخونه یه محضر قراضه‌ای که زمانی داشتیم از پله‌ها بالا می‌رفتیم می‌ترسیدم که پله‌ها خراب بشه. ۲۷۰ تومن خرج عروسی ما شد؛ یعنی من پول رو به محضریه دادم و سپس شوهر خواهرم که به نام شاهد دنبال ما بود، دید که فراوان خشک ‌و خالی شده، رفت یه جعبه شیرینی خرید و به محضری‌ها داد. سپس من دست آلما رو گرفتم و رفتیم خونه…»

یلدا ابتهاج، فرزند این شاعر پیشکسوت، شب قبل با انتشار تصویری از کودکی خود در بغل مادرش نوشت: «مادرم برای بهارِ در راه حوصله نکرد و رفت…»

هوشنگ ابتهاج در ۳۱ سالگی با آلما مایکیال ازدواج کرد. یلدا (متولد ۱۳۳۸)، کیوان (متولد ۱۳۳۹)، آسیا (متولد ۱۳۴۰) و کاوه (متولد ۱۳۴۱) چهار فرزند اون‌ها هستند.

منبع: صفحه اقتصاد