[ad_1]
چالش‌های اجرای طرح جدید بنزینی دولت
با توجه به اینکه هزینه یارانه بنزین در سرزمین توسط اشخاص پرداخت می‌شود و ۵۰ درصد مردم نیز فاقد ماشین هستند واجب بود که راهکاری اساسی در زمینه نحوه توزیع بنزین اتخاذ شود و از این رو طرح توزیع یارانه بنزین با هدف تخصیص بنزین به افراد به جای خودروها و با رویکرد عدالت محوری در توزیع سوخت است، اما ظاهرا اجرای این طرح در جزیره کیش با برخی ناهماهنگی ها و سردرگمی شهروندان دنبال بوده است و حتی به نوعی می تواند زمینه ساز افزایش مصرف سوخت در سرزمین را آماده آورد، برای چی که به شرط اختصاص ماهانه ۲۰ لیتر به هر شهروند، مجموع بنزین سهمیه ای از رقمی که در شرایط فعلی توسط دولت تامین می شود، زیادتر خواهد بود.
طرح بازتوزیع بنزین به افراد به جای ماشین و نتایج اجرای پایلوت اون روی میز رئیس جمهوری است و بنابر تأکید وزیر اقتصاد، حتی اگر این طرح در دستور کار قرار گیرد نیز، امسال افزایش قیمت بنزین نخواهیم داشت.
طرح آزمایشی بازتوزیع بنزین در جزیره کیش در طی یک دوره ۴ ماهه اجرا شد. در این طرح، همه شهروندان جزیره با کارت کیشوندی از مالکان ماشین گرفته تا افراد ساده و فاقد ماشین، از سهمیه بنزین ۲۰ لیتری برخوردار شدند. افرادی که دارای ماشین نبوده و مصرف بنزین نداشتند، می‌توانستند سهمیه بنزین یارانه‌ای خود را به فرد دیگری انتقال داده و یا بفروشند. سهمیه خودروهای عمومی نیز طبق روال قبل، به کارت سوخت اون‌ها منتقل می‌شد. در این طرح، قیمت هر لیتر بنزین یارانه‌ای ۱۵۰۰ و قیمت بنزین آزاد ۳۰۰۰ تومان به فروش می‌رسید. به بیان دیگر، هیچ‌گونه افزایش قیمت برای طرح پیشنهادی اعمال نشده بود.
مقدار سهمیه بنزین در طرح جدید دولت برای بنزین
در این شکل یک سهمیه بنزین ویژه (شاید همان ۲۰ لیتر) به تمام افراد، چه مالک و چه فاقد ماشین، وابستگی می‌یابد. مشابه با طرح اجراشده در کیش، احتمالا افراد بدون ماشین قادر به انتقال یا فروش سهمیه بنزین یارانه‌ای خود خواهند بود. همچنین می‌توان امیدوار بود که قیمت بنزین افزایش پیدا نکند، یعنی هر لیتر بنزین یارانه‌ای به مبلغ ۱۵۰۰ تومان به فروش برسد و هر لیتر بنزین آزاد، همان ۳۰۰۰ تومان باشد.
نظرات مردم در خصوص اجرای طرح متفاوت بود. عده‌ای اعتقاد داشتند که طرح خوبی است و افرادی که ماشین ندارند می‌توانند از سهمیه بنزین برخوردار شوند. عده‌ای هم اعتقاد داشتند در شرایط فعلی سهمیه بنزین طرح خوبی نیست چه برای افراد داری ماشین و چه افرادی که ماشین ندارند.
اجرای طرح جدید بنزینی دولت در جزیره کیش
طرح توزیع بنزین یارانه‌ای (بنزین ۱۵۰۰ تومانی) به افراد به جای خودروها از ابتدای اسفندماه در جزیره کیش به شکل آزمایشی اجرا شد. هدف از این طرح توزیع عادلانه یارانه سوخت بین همه مردم و نفع بردن اقشار کم حقوق عنوان شده است.
هر چند اجرای این طرح در جزیره کیش به دلیل ویژگی‌های ویژه این جزیزه از ابتدا منتقدانی داشت اما با این وجود، دبیر شورای عالی مناطق آزاد و مخصوص اعلام کرده است که اجرای اون با موفقیت دنبال بوده است.
سید احسان خاندوزی، سخنگوی اقتصادی دولت در نشست خبری چهارم مرداد، در خصوص سرنوشت این طرح گفت: « ۵ ماه است که طرح آزمایشی بنزین اجرا و در حال آماده متوقف شده، قرار است این طرح انجام شده بررسی شود و اگر نیاز به اصلاحات یا توسعه دارد شکل پذیرد، هنوز تصمیماتی اتخاذ نشده است. اگر هر تصمیمی هم گرفته شود، برنامه‌ای برای افزایش قیمت بنزین در سال جاری نداریم.»
بررسی‌ها علامت می‌دهد، اجرای طرح بنزینی دولت بر مبنای اختصاص ۲۰ لیتر سهمیه بنزین به هر کد مردمی، نیاز به اختصاص سهمیه یارانه‌ای بیشتری به افراد نسبت به وضع کنونی خواهد داشت و همین مسئله نه تنها «امنیت انرژی» و «کسری بودجه» ناشی از فروش زیادتر بنزین یارانه‌ای را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، بلکه مخاطرات «درگیرکردن ۸۵ میلیون ایرانی با معاملات بنزینی»، «اتلاف اضافه‌بنزین یارانه‌ای» توزیع‌شده و «تشدید جریان قاچاق سوخت» را در پی خواهد داشت.
از سوی دیگر، اتکاء به نتایج طرح اون هم در شرایطی که بافت اجتماعی جزیره کیش نمونه مناسبی از سرزمین نیست و نیز طرح با نواقص اجرایی متعددی به اجرا درآمده است، چندان منطقی به نظر نمی‌رسد.
راحت از ایرادات مطروحه نسبت به گزینش کیش به عنوان آزمایشگاه طرح بنزینی دولت، اختصاص بنزین به ماشین و کد مردمی برخی خانوارها، عدم واریز سهمیه بنزین به برخی افراد دارای کارت کیشوندی، پیوست ناتوان رسانه‌ای طرح (حتی در منطقه آزمایشگاهی) و سردرگمی ساکنان جزیره در حوزه مبادله سهمیه یارانه‌ای از عمده ضعف‌های اجرایی طرح به‌شمار می‌رود. یکی از رویکردهای مناسبی که دولت می‌تواند در خصوص این طرح در دستور کار قرار دهد، این است که اگر براساس نتایج اجرای ۵ ماهه پایلوت این طرح در جزیره کیش، تصمیم به اجرای این طرح در سطح سرزمین گرفته شد، نزد از تحقق این امر، یکی دیگر از نقاط جمعیتی سرزمین که شباهت بیشتری از نظر بافت اجتماعی و شرایط اقتصادی ساکنان اون، با دیگر نقاط سرزمین (به طور متوسط) وجود دارد نیز به نام نقطه دوم اجرای پایلوت طرح انتخاب شود و نتایج اجرای پایلوت دوم نیز مبنای تصمیم گیری جامع باشد؛ برای چی که هرنوع تصمیم شتابزده در خصوص تغییر در نحوه عرضه بنزین، می‌تواند چالش‌های متعددی را برای دولت و مردم به دنبال داشته باشد.
منبع: دیجیاتو
[ad_2]