[ad_1]
همزمان با فرارسیدن ایام شهادت سالار شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین علیه‌السلام، شیعیان در سراسر دنیا، در مساجد، تکایا و حسنیه‌ها اقدام به برگزاری عزای حسینی می‌کنند که در این بین ممکن است عموم مخاطبان به لحاظ شرعی با سؤالات و مسائل گوناگونی مواجه شوند.
مرکز مردمی پاسخگویی به سؤالات دینی در حال آماده، سؤالات متداول مخاطبان را جمع آوری کرده و به دنبال پاسخ مراجع عظام در اختیار شما گذاشته است که قسمت نخست اون را در ادامه می‌خوانیم:
* کیفیت برگزاری مجلس عزاداری و سوگواری باید چگونه باشد؟
پاسخ:
آیه ها عظام: خامنه‌ای، مکارم، سیستانی، شبیری زنجانی، وحید خراسانی و صافی گلپایگانی:
۱- در مجلس عزاداری اهل بیت، ذکر اهداف مقدّس امام حسین علیه‌السلام و تاریخچه کربلا و تحلیل فرازهای اون و مراسم سوگواری و روشن کننده اهداف عزاداری حضرت سیّدالشهدا(ع) و همانند اون باشد.
۲- فضائل اهل بیت(ع)، امر به سرشناس و نهی از منکر، بیان احکام الهی، مطرح شود.
۳- از هر کاری که موجب وهن مجالس مذهبی و عزاداری باشد خودداری شود.
۴- از گفتن جملاتی که بوی شرک و کفر می‌دهد اجتناب شود.
۵- از هر کاری که موجب جراحت شدید به بدن یا ناقص شدن اون می‌شود باید اجتناب شود.
* خندیدن در ماه محرّم چه حکمی دارد؟
پاسخ:
خندیدن در ماه محرّم و صفر از نظر شرعی حرام نیست، اما چون ماه های ناراحتی و حزن اهل بیت وخاندان نبوّت، خصوصاً در دهه عاشورا است، خوب تر است شیعیان و دوستان اهل بیت در حزن و ناراحتی باشند. حضرت علی(ع) فرمود: «خدا به زمین توجّهی کرد، پس ما را اختیار و انتخاب کرد، وبرای ما، شیعیان ما را اختیار نمود. آنان ما را کمک می‌کنند و در شادی ما شادی می‌نمایند و در حزن و ناراحتی ما محزون وغمناک هستند. آنها اموال و جان‌های خود را در راه ما بذل می‌کنند».(۱)
بنابراین خندیدن و شادی در ایام عزاداری اگر چه احترام ندارد، اما از نظر اخلاقی نامناسب است و با معیار دوستی و مهربانی اهل بیت که از واجبات دینی است، سازگار نیست و حتی المقدور واجب است دوری شود.
پی‌نوشت‌ها:
۱. محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۶۵، ص ۱۸، حدیث ۲۴.
* لخت شدن برای سینه زنی در عزاداری چه حکمی دارد؟
پاسخ:
آیه ها عظام: امام خمینی، سیستانی، شبیری زنجانی، وحید خراسانی و صافی گلپایگانی: لخت شدن مردان، برای سینه زنی اشکال ندارد؛ لیکن زن‌ها نباید به بدن مرد اَجنبی دید کنند.
آیه ها عظام: خامنه‌ای، مکارم: لخت شدن برای سینه زنی در جایی که در معرض دید خانم‌ها باشد جایز نیست.
* خاک تربت امام حسین به چه چیز گفته می‌شود، آیا هنوز سپس از این همه سال خاک تربت وجود دارد؟
پاسخ:
تربت امام حسین(ع) خاکی است که از قبر یا حوالی مرقد مطهر حضرت سیدالشهدا صلوات خدا علیه می‌آورند که شیعه به خوردن اون استشفا می‌کند؛ خاک دور و بر قبر که برای شفای مریض و مهر نماز استعمال می‌شود.
امام خمینی(ره) می‌فرماید: آنچه به شکل قطعی تربت امام حسین (ع) است خاکی است که از قبر و آنچه عرفاً ملحق به قبر است برداشته می‌شود. (۱)
نظر عده‌ای از مراجع اون است که حکم خوبی سجده بر تربت امام حسین و حکم جواز خوردن کم از اون برای شفاء، مخصوص قبر و کمی از دور و بر قبر امام حسین علیه السلام است و بقیه خاک کربلا هر چند محترم است؛ اما حکم خاک قبر امام حسین و دور و بر قبر را ندارد. (۲)
بر پایه برخی از روایات سرزمین کربلا تا پنچ فرسخ از هر سو جزء حریم قبر امام حسین علیه السلام حساب می‌شود. (۳)
به نظر برخی از مراجع: حکم تربت حسینی که در روایات درون شده است بر خاک کربلا تا کمی که حریم قبر امام حسین علیه‌السلام است یعنی از هر سو پنج فرسخ بار می‌شود. ولی زمین‌های نزدیک قبر بزرگوار حضرت، دارای خوبی بیشتری هستند. (۴)
پی‌نوشت‌ها:
۱. تحریر الوسیله، ج ۲، ص ۱۵۶، امام خمینی، موسسه تنظیم و نشر اثار امام خمینی، ۱۴۲۱ ق، چاپ اول.
۲. آیت‌خدا بهجت، توضیح المسائل مراجع، ج۲ ذیل مسئله ۲۶۲۸، استفتاء از دفتر رهبری، و دفتر آیت‌خدا سیستانی.
۳. مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ قَالَ: قَالَ (ع) حَرِیمُ الْحُسَیْنِ (ع) خَمْسَه فَرَاسِخَ مِنْ أَرْبَعِ جَوَانِبِ الْقَبْرِ وسائلالشیعه، ج۱۴، ص ۵۱۳، باب حد مرقد الحسین (ع) الذی یستحب… .
۴. استفتاء از دفتر آیت‌خدا وحید خراسانی.
حکم شرعی لطمه‌زنی و برهنه شدن در عزاداری
* حکم عَلَم‌هایی که در مراسم عزاداری معصومین علیهم‌السلام از آنها استفاده می‌شود و برخی دارای نقش و نگارهایی نیز هستند، چیست؟
پاسخ:
آیت‌خدا خامنه‌ای: استفاده از عَلَم در مراسم عزاداری سید الشهداء علیه‌السلام با قرار دادن اون در مجلس عزا یا حمل اون در دسته عزاداری فی نفسه اشکال ندارد، ولی نباید این امور جزء دین شمرده شوند.
آیه ها عظام سیستانی، شبیری زنجانی، وحید خراسانی:
استفاده از علم های مذکور به خودی خود در عزاداری اشکال ندارد.
آیت‌خدا صافی: استفاده از علم در مراسم عزاداری سالار شهیدان حضرت ابی عبد خدا الحسین(ع) اگر مشتمل بر مجسمه ذی روح که حرام است نباشد، از تعظیم شعائر محسوب می‌شود و اشکال ندارد؛ بلکه مطلوب است.
* حکم مانند ساختن مرد به زن و پوشیدن لباس زن در تعزیه و مانند خوانی چیست؟
پاسخ:
آیه ها عظام: امام خمینی، خامنه‌ای، وحید خراسانی و صافی گلپایگانی:
احتیاط واجب اون است که مرد لباس زن نپوشد و خود را مانند زن نسازد.
آیت‌خدا مکارم: احتیاط اون است که مرد لباس مخصوص زنان و زن لباس مخصوص مردان را نپوشد.
آیت‌خدا سیستانی: مسأله پوشیدن لباس زنانه بر مردان و پوشیدن لباس مردانه بر زنان حرام نیست و نماز خواندن با اون باطل نیست، ولی بنا بر احتیاط واجب جایز نیست مرد خود را به هیئت و زیّ زن درآورد و هم چنین به عکس.
آیت‌خدا شبیری زنجانی: اگر در تعذیه مرد لباس زن را بپوشد و لباس زنانه را لباس عادی خود قرار ندهد، اشکال ندارد ولی احتیاط مستحب است که در تعذیه هم لباس زنانه نپوشد.
* حکم تعزیه و مانند خوانی چیست؟
پاسخ:
آیه ها عظام: امام خمینی، خامنه‌ای، مکارم، سیستانی، شبیری زنجانی و وحید خراسانی:
اگر مشتمل بر حرام همانند دروغ و آلات لهو نباشد و موجب وهن مذهب و عزاداری نباشد اشکال ندارد، ولی در عین حال خوب تر است که به جای آنها، مجالس وعظ و ارشاد و ذکر مصائب حسینی و مرثیه خوانی بر پا شود(آیت‌خدا وحید، لیکن مانند ساختن به اهل بیت(ع) جایز نیست).
آیت‌خدا صافی: بطور کلی تعزیه‌خوانی چنانچه مشتمل بر محرمات نباشد اشکال ندارد و اصولًا مناسب این است که عزاداری حضرات ائمه طاهرین علیهم‌السلام به شکل مجلس روضه‌خوانی برگزار شود تا سخنرانان عالم و وعاظ و روضه‌خوان های متعهد ضمن ذکر مصائب اون بزرگواران با ذکر فضائل و مناقب و تاریخ زندگی ایشان و بیان حدیث ها و احکام و تبلیغ معارف اسلام و دفع بدع و شبهات، مردم را آگاه و به مدرسه اهل بیت علیهم‌السلام هدایت و ارشاد نمایند.
* حکم استفاده از آلات لهو در عزاداری چیست؟
پاسخ:
آیه ها عظام: خامنه‌ای، مکارم، سیستانی، شبییری زنجانی، وحید خراسانی و صافی گلپایگانی:
استفاده از آلات لهو در ایام عزاداری جایز نیست.
* با توجه به اینکه پوشیدن لباس سیاه در اسلام مکروه است، آیا پوشیدن لباس سیاه در ایام عزاداری اهل بیت و محرم اشکال دارد؟
پاسخ:
آیه ها عظام، خامنه‌ای، مکارم، سیستانی، وحید خراسانی و صافی گلپایگانی:
پوشیدن لباس سیاه در این ایام از راه‌های عزاداری حساب می‌شود و کراهت ندارد، بلکه به نام عزا و اظهار حزن در مصیبت اهل بیت(ع) رجحان دارد و کار شایسته و خوب‌ای است.
آیت‌خدا مکارم، در برخی از روایات نیز آمده است: هنگامی که (بر دلیل خطابهها و افشاگریهای امام سجّاد(ع) و حضرت زینب(س) یزید به خاندان هاشمی اجازه داد در دمشق عزاداری کنند، زنان هاشمی و قرشی لباس سیاه بر بدن پوشیدند و به مدّت هفت روز برای امام حسین(ع) و شهدای کربلا عزاداری کردند).
* آیا هروله کردن (بالا و پایین پریدن) در عزاداری امام حسین (ع) جایز است یا خیر؟
پاسخ:
آیه ها عظام: خامنه‌ای، سیستانی، شبیری زنجانی، وحید خراسانی و صافی گلپایگانی:
اگر موجب اهانت نسبت به مجلس عزاداری حساب نشود اشکال ندارد.
انجام چنین حرکاتی در شأن عزاداری سید الشهدا(ع) که از افضل قربات محسوب می‌شود، نیست.
* آیا سینه‌زنی و زنجیر زنی در عزاداری که منجر به آبی تاریک شدن بدن می‌شود، جایز است؟
پاسخ:
آیه ها عظام: امام خمینی، خامنه‌ای، شبیری زنجانی، وحید خراسانی و صافی گلپایگانی: اگر موجب جراحت مهم بر بدن نباشد اشکال ندارد.
آیت‌خدا مکارم: سینه زنی و زنجیر زنی از شعائر حسینی است، ولی از صدمه رساندن به بدن خودداری شود.
آیت‌خدا سیستانی: اشکال ندارد.
[ad_2]