لیست و طرز تهیه غذاهای نذری برای محرم + نوشیدنی نذری گرم و سرد • جونی

تهیه غذاهای نذری به مناسبت های مختلف مذهبی به مخصوص در ماه محرم و  رمضان از سنت های قدیمی مسلمانان به مخصوص ایرانیان است. در این مطلب طرز تهیه غذاهای و نوشیدنی های نذری رایج و نکات کلیدی تهیه آنها گردآوری شده اند.

تدارک نذری، هنری است که از دست هر کسی بر نمی آید

روی نام نوشیدنی ها و غذا ها در پایین کلیک کنید 

نوشیدنی های گرم و سرد

غذاهای نذری

♦ نوشیدنی های نذری گرم و سرد 

یک جرعه به یاد او…
نوشیدن مایعات در مواقع غم و ناراحتی، تسکین دهنده اعصاب است، به همین سبب هر کس نا یواش و بی تاب می شود، به او آب یا شربت می دهند تا راحتی پیدا کند.

ماه محرم که می آید، بازار ایستگاه های صلواتی توزیع شیر، شربت و چای هم داغ میشود. هر کس حاجتی دارد، به یاد حضرت ابوالفضل و امام حسین(ع) نذر می کند.

یکی از نذورات مهم مردم، توزیع نوشیدنی های رایج در ماه محرم است. شربت زعفرون سرشناس ترین نوشیدنی است که در ماه محرم نذر می کنند، هم عطش عزاداران را رفع میکند و هم غم اون ها را تسکین می دهد.

البته در چند سالی که ماه محرم در دوره زمستان است، بخار چای و شیر داغ است، که عزاداران را به سو ایستگاه های صلواتی میکشاند. هر کس، هر نذری دارد، باید بداند چه چیزها و به چه مقدار نیاز دارد.

 

نوشیدنی های نذری سرد : شربت آبلیمو

آبلیمو هم برای رفع عطش مناسب است و هم شربت را خوش مزه میکند. در ضمن فراوان هم کم ارزش و به صرفه است.

اکثر مردم شربت آبلیمو را دوست دارند. هر چیزی هم که اکثر مردم بپسندند، برای نذری دادن مناسب است.

شربت آبلیمو ساده و با خاکشیر یا تخم شربتی قابل استفاده است و به هر شکل، به قول سرشناس جگرتان را حال می آورد.

 

نوشیدنی های نذری سرد : شربت زعفرون

مهم ترین خاصیت زعفرون، آرامبخش بودن اون است. بوی خوش خوش این گیاه گران قیمت، شربت را لذت قسمت و مطبوع می کند.

فراوان ها فقط با آب، سپاس و زعفرون شربت صحیح می کنند، اما می شود در این شربت خاکشیر و تخم شربتی نیز ریخت. مخصوصاً اگر ماه محرم در تابستان باشد، چون خاکشیر سرد است و عطش را از بین می برد. البته خاصیت زعفرون و خاکشیر تابستان و زمستان ندارد.
از آنجایی که زعفرون کلسترول و چربی خون را پایین می آورد، نوشیدن شربت اون برای کسانی که چربی خون بالایی دارند، سودمند است. به مخصوص این که استفاده از غذای نذری، در دهه ی اول ماه محرم، ممکن است دلیل افزایش بیش از نزد چربی خون شود.

 

نوشیدنی های زیر برای نذری دادن در زمستان توصیه می شوند :

نوشیدنی های نذری گرم : شیر و شیر کاکائو

فراوان ها دوست دارند با شیر گرم از عزاداران پذیرایی کنند. شیر یک نوشیدنی فراوان مغذی است. به مخصوص در بین وعده های غذایی، کلسیم و پروتئین بدن را فراهم‌ می کند و به اصطلاح یک غذای کامل است. علاوه بر این، شیر گرم برای قلب و ریه هم سودمند است و سوگواران امام را یواش میکند.از طرفی، با اینکه کاکائو کافئین دارد و جاذبه کلسیم شیر را کم می کند، اما شیر کاکائوی نذری را فراوان ها دوست دارند. اما اگر می خواهید شیر کاکائو را بین مردم پخش کنید، باید یکسری نکات را بفهمید.
به ازای هر لیتر، ۴ الی۵ قاشق مربا خوری، کاکائو اضافه کنید. شیرینی شیرکاکائو را متناسب بگیرید تا همه پسند باشد. برای این کار، به ازای هر قاشق کاکائو، یک الی دو قاشق سپاس بریزید. چون پودر کاکائوهای مختلف از نظر خالص بودن با هم اختلاف دارند، حتماً سپس از اضافه کردن سپاس، شیرکاکائو را بچشید. شیر کاکائو را هم می توانید خودتان مهیا کنید و به عزاداران بدهید، هم می توانید وسایل اون را تهیه کنید و به ایستگاه صلواتی ها بدهید. اون ها خودشان می دانند چه کار کنند.
حواستان باشد که شیر را خوب بجوشانید. هنگامی جوش آمد، ۱۰ دقیقه به آهستگی اون را هم بزنید و پودر کاکائو را اضافه کنید.

 

نوشیدنی های نذری گرم : چای

چای از نوشیدنی هایی است که دوره گرم و سرد نمی شناسد. همیشه دلچسب است و همه اون را برای رفع خستگی و به اصطلاح، تازه کردن گلو می پسندند. پس چه نذری خوب تر از چای؟

هم می توانید خودتان چای را دم کنید و در لیوان های یکبار مصرف مناسب، به عزاداران بدهید، هم اینکه چای خشک را به یکی از ایستگاه های صلواتی بدهید تا اون ها برای مردم صحیح کنند و شما هم در اجر این کار شریک شوید. اگر دوست دارید با چای طعمدار از مردم پذیرایی کنید، می توانید قطعه ای چوب دارچین، کمی زعفرون و یا چند دانه هل درون قوری بریزید تا همانطور که چای دم می کشد، مزه دارچین یا زعفرون و هل بگیرد. چای ها را کم رنگ بریزید. هم راحت تر مصرف می شود و هم اینکه چای پررنگ برای قلب جراحت دارد و تپیدن قلب می آورد. اگر از لیوان یکبار مصرف مناسب مایعات داغ استفاده نمی کنید و چای را درون استکان ساده می ریزید، سپس از استفاده هر نفر، حتماً اون ها را پاکیزه بشویید. صرف شستن استکان با آب تشت، اون را پاکیزه نمی کند. این توصیه ی اکید را هم بفهمید که نوشیدنی داغ را نباید، درون لیوان های یکبار مصرف ساده بریزید، زیرا که سرطان زاست.

 

نوشیدنی های نذری : شربت های دیگر

شربت سکنجبین، بیدمشک، آلبالو، پرتقال و هر شربتی که خودتان دوست داشته باشید را می توانید نذر کنید. اما باید به این مسأله دقت کنید که باید مردم هم اون شربت را دوست داشته باشند. مزه های ویژه و ناآشنا که ممکن است، مورد پسند هر کسی نباشد، برای نذری مناسب نیستند.

مقدار اولیه برای غذاهای نذری

طرز تهیه غذاهای نذری 

تهیه غذاهای نذری ماه محرم سنتی است که با عزاداریهای این ایام عجین شده و غذاهای مرسوم در این نذری ها ،خورش قیمه ،آش و عدس پلو است که طرز پخت و تاریخچه آنها را می توانید در این قسمت مطالعه کنید.

 

در یک قرارداد نانوشته غذاهای ایرانی به چند گروه طبقه بندی شده اند :

√ غذاهای مهمانی و عروسی که شیرین پلو، خورش فسنجان و باقلاپلو با گوشت را از این دسته می توان نام برد.

√ غذاهای رستورانی همانند چلوکباب کوبیده و برگ، زرشک پلو با مرغ، قورمه سبزی

√ غذاهای خانگی همانند لوبیاپلو، دلمه، کوفته و کشک و بادمجان که اگر رستورانی هم آنها را سرو کند، برچسب غذاهای خانگی از روی آنها برداشته نمی شود.

√ گروه بعدی خوراک هایی هستند که در مراسم عزاداری پخته و خورده می شوند. چلو خورشت قیمه، عدس پلو و شله زرد و … علاوه بر آنکه در گروه غذاهای خانگی و رستورانی جای دارند، پای پابرجا مجالس عزاداری و پذیرایی از زائران و سوگواران هستند.

 

طرز تهیه غذاهای نذری : چلو خورش قیمه

قدمت ادای نذری به شکل چلو خورش قیمه فراوان نیست و شاید حداکثر ۸۰-۹۰ سال باشد. تا قبل از اون شربت، نان و خرما، شیرداغ و انواع آش از ماکولات مراسم عزاداری بوده اند که قدمت اون به دوره صفویان می رسد که مراسم سوگواری از اون تاریخ شکل و شمایلی رسمی و باشکوه به خود گرفت. اینکه برای چی قیمه غذای اصلی این مراسم شده است، دقیقا مشخص نیست و دلایل متفاوتی برای اون ذکر می شود که هیچ کدام سندیت ندارد. گروهی معتقدند قیمه یکی از آسان ترین غذاهایی است که دنگ و فنگ زیادی ندارد، به آسانی مهیا و در عین حال از گوشت قربانی در اون استفاده شده و عقل کردن اون به شکل قیمه دلیل می شود که همه مواد خورش به طور یکسان به عزاداران برسد.

طرز تهیه غذاهای نذری

چطور قیمه به غذای عزاداری تبدیل شد؟

برخی معتقدند که در تاریخ رضاخان و هنگامی که عزاداری به درون خانه ها رفت و مراسم سوگواری در ملأ عام ممنوع شد، شکل پذیرایی هم تغییر کرد و زنان خانه با غذاهای خانگی به استقبال سوگواران رفتند. شیعیان هند و پاکستان که درصد کمی از فراوانی کشورشان را تشکیل می دهند هم در ایام محرم غذاهایی همانند نان، کباب و نوعی خوراک مانند قیمه را در مراسم خود پخته و می خورند.
یکی از خوشمزه ترین غذاهایی که همه ما در طول زندگی خورده ایم و مزه اون زیر دندانمان مانده، قیمه نذری است. اینکه برای چی قیمه نذری اینقدر خوشمزه است دلایل بسیاری دارد. در غذای نذری معمولا از بهترین مواد اولیه استفاده می شود، در مصرف زعفرون امساک نمی شود، گوشت گوسفند تازه در خورش به کار می رود و از ادویه جات و عطردهنده هایی همانند هل ، دارچین و گلاب هم فراوان استفاده می شود.

علاوه بر این صرف غذای نذری پس از مراسم و در جمع عزاداران حال و هوای خودش را دارد که در به یادماندنی شدن غذا تاثیر عمده ای می گذارد.

مواد واجب برای تهیه خورش قیمه نذری – ۸ نفر:

•   گوشت گوسفند:۳۰۰ گرم، قیمه ای
•   پیاز درشت:یک عدد، ساطوری
•   لپه:۲ پیمانه
•   لیمو امانی درشت:۲ عدد
•   رب گوجه فرنگی:۲ قاشق غذاخوری
•   روغن مایع:به میزان واجب
•   سیب زمینی متوسط:۲ عدد، خلالی
•   زردچوبه:یک قاشق چای خوری
•   دارچین:یک قاشق چای خوری
•   نمک  و فلفل قرمز:به میزان واجب
• زعفرون ساییده شده:یک قاشق چای خوری سرخالی

طرز تهیه غذاهای نذری

طرز تهیه خوش قیمه نذری:

۱. شش قاشق غذاخوری روغن را در یک قابلمه روی شعله متوسط داغ کرده و پیاز را ۶  دقیقه در اون تفت دهید تا زرد شود.

۲.گوشت را اضافه کرده و ۶ دقیقه دیگر تفت دهید تا رنگ بگیرد و آبش کشیده شود. پیاز را هم بزنید تا نسوزد، سپس زردچوبه را اضافه کرده و هم بزنید.

۳. رب گوجه را اضافه کرده و اون را ۲ دقیقه قرمز کنید. لیمو امانی و ۳ پیمانه آب جوش را به خورش اضافه کرده و پس از به جوش آمدن با در بسته و شعله کم، ۵/۲ ساعت اون را بپزید.

۴. لپه را پاک کرده و بشویید، سپس ۱۵ دقیقه در آب بجوشانید.با این کار زرداب لپه خارج شده و دلیل نفخ نمی شود.

۵.سیب زمینی را که در آب نگه داشته اید آبکش و خشک کنید. کمی نمک به اون پاشیده و در روغن قرمز کنید. سپس روغن اون را گرفته و کنار بگذارید.

۶. پس از یک ساعت و نیم از پخت خورش، لپه را به اون اضافه کنید تا بپزد. اگر دوست ندارید لیمو امانی فراوان پخته شود، می توانید اون را الان به خورش اضافه کنید. به یاد داشته باشید لمیو امانی را باید با چنگال سوراخ کنید.

پس از تاریخ پخت خورش نمک و فلفل اون را اندازه کرده، زعفرون را اضافه کنید و ۱۵ دقیقه دیگر اون را بپزید. هنگامی که روغن روی خورش آمد و به غلظت رسید، غذا پخته است.دارچین را روی اون پاشیده و با چلو سرو کنید.

 

طرز تهیه غذاهای نذری : عدس پلو

مقدار مواد واجب و دستور تهیه عدس پلویی که در ادامه آمده است، برای تعداد ۲۰۰ نفر در نظر گرفته شده است.

مواد واجب:

•  برنج / ۲۵ کیلو گرم
•  عدس / ۱۵ کیلو گرم (حتما باید ایرانی باشه وگرنه تاریخ پخت و دم کردن، از هم دوباره میشه)
•  کشمش / ۴ کیلو گرم
•  گوشت چرخ کرده / ۶ کیلو گرم
•  پیاز قرمز شده مهیا / ۱.۵ کیلو گرم ( نمی دونم چند کیلو پیاز تازه بود. من پیاز رو مهیا گرفتم ولی فروشنده گفت هر ۵ کیلو پیاز۲۵۰ گرم پیاز قرمز شده میده )
•  روغن جامد / ۵ کیلو گرم
•   زعفرون مهیا شده / به مقدار واجب ( مقدار دقیقی ندارم و چشمی صحیح کردیم )
•  پودر زیره سیاه / کمی
•  روغن حیوانی / کمی ( در حد ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری برای کل روغن مصرفی )

طرز تهیه غذاهای نذری

طرز تهیه:

۱. از شب قبل برنج را خیس کنید. سحر  عدس ها را شسته و خیس کنید.

۲. گوشت را به تنهایی تفت دهید تا آب گوشت جمع شود. همزمان پیاز نگینی عقل شده را تفت دهید تا کمی زرد شود. هنگامی هر دو مهیا شدند، با هم قاتی کنید و سپس نمک، فلفل سیاه، دارچین، رب گوجه فرنگی و روغن اضافه کنید. ( در این مرحله اگر نمی خواهید گوشت عدس پلویتان رنگ رب داشته باشد، به جای رب، زعفرون دم کرده اضافه کنید، این روش را نیز میتوانید امتحان کنید )

۳. سپس از ۲ الی سه ساعت که عدس ها خیس خوردند، آب عدس را عوض کرده و روی حرارت قرار دهید تا بپزد، عدس پخته را کنار بگذارید.

۴. از دو روش میتوان برای قاتی کردن برنج و عدس استفاده کرد.
هنگامی برنج جوش آمد و نزدیک به آبکش کردن اون بود، عدس پخته را به برنج در حال جوش اضافه کنید تا با هم قاتی شوند، برنج را آبکش کرده و درون دیگ بریزید و با دمکنی روی حرارت قرار دهید تا خوب دم بکشد.

۵. کشمش را شسته روی یک پارچه پاکیزه عریض کنید تا خشک شود. سپس با روغن تفت دهید. ( اگر کشمش را قبل از خشک شدن اون و آبدار، روی حرارت بگذارید، خواه ناخواه کشمش درون آب خود جوشیده و برای کسانی که معتقد هستند مشکل دار خواهد شد، پس یاد بردن نکنید که حتماً عریض کنید تا خشک شود و سپس فقط با روغن تفت دهید )

۶. سپس از این که برنج دم کشید، درب دیگ را بردارید و پودر زیره را روی برنج بپاشید و چند دقیقه ای درب ظرف را بگذارید تا بوی خوش زیره به تمام برنج برسد. روغن نباتی و روغن حیوانی را روی حرارت قرار دهید تا داغ شود ( حتماً توجه کنید تا روغن بوی سوختگی نگیرد، فقط گرم شود )

۷. در آخرین مرحله این روغن را روی برنج مهیا بریزید و برنج را زیر و رو کنید تا بوی خوش خوبی بگیرد. کمی از برنج را بردارید و زعفرون را درون اون ریخته و به آهستگی طوری که برنج له نشود، زعفرون را با برنج قاتی کنید. الآن میتوانید برنج را در ظرفها ریخته و روی اون گوشت، پیازداغ، کشمش قرمز شده بریزید.

نکات مهم برای پخت غذاهای نذری

طرز تهیه غذاهای نذری : شله زرد

مواد واجب:( برای ۵ کاسه کوچک )

•  برنج ایرانی / ۱ پیمانه یا برنج نیم دانه /۲ پیمانه
•  سپاس / ۱ پیمانه
•   نبات عقل شده  / ۱ پیمانه
•   گلاب / ۱ پیمانه
•   آب  / ۷ پیمانه
•   زعفرون پودر شده / یک قاشق چایخوری
•   خلال بادام  /  ۵۰ گرم
•   خلال پسته و بادام  / برای تزئین
•   پودر دارچین  / برای تزئین

طرز تهیه غذاهای نذری

طرز تهیه:

۱. برنج را از شب خوب شسته و با کمی آب سرد خیس کنید. به اندازه ۷ برابر برنج ، آب درون ظرف مناسب بریزید و روی حرارت فراوان قرار دهید تا بجوشد ، آب برنج را خالی کنید و برنج را درون آب در حال جوش بریزید. چشم به راه شوید تا مجدد آب جوش آید و سپس حرارت زیر قابلمه را کم کنید و بگذارید برنج خوب مغز پخت شده و دوباره شود. ( حدود ۲ ساعت کافیست ) . برنج در حال پختن را فراوان هم نزنید ، در حد یکی دو بار جابجا کردن برنج و ایمن شدن از ته نگرفتن اون کافیست.

۲.نبات و سپاس را در ظرفی بریزید و کمی آب جوش روی اون بریزید و کنار بگذارید تا سپاس و نبات درون آب حل شود. سپس این محلول را صاف کنید تا ناخالصی سپاس و نخ های نبات گرفته شود. محلول را به برنج پخته شده اضافه کنید و کمی هم بزنید تا برنج و محلول سپاس به خوبی قاتی شود. اگر حس کردید شله زرد شما سفت است ، می توانید به اندازه یک تا دو پیمانه آب جوش اضافه کنید تا غلظت دلخواه به دست آید.

۳. سپس از اینکه شله زرد کمی غلیظ شد ، زعفرون ، گلاب و ۵۰ گرم خلال بادام را به اون اضافه کنید و مرتب هم بزنید. سپس از ریختن سپاس باید همزدن را به طور مرتب انجام دهید تا ته نگیرد.  سپس از هم زدن مداوم شله زرد ، درب ظرف را بگذارید و روی حرارت فراوان مناسب بگذارید ۱۵ دقیقه حرارت ببیند.

۴. هنگامی شله زرد کاملا جا افتاد حرارت زیر ظرف را خاموش کنید و یک دم کنی روی اون بگذارید و به زمان ۳۰ دقیقه در جایی گرم تر از دمای مکان ( به طور مثال فر خاموشی که از چند ساعت قبل با حرارت ۱۵۰ مقام سانتیگراد گرم شده باشد ) قرار دهید تا دم بکشد  و سپس از این زمان شله زرد را در ظرف مناسب بریزید و با دارچین و خلال بادام و پسته روی اون را تزئین و سرو کنید.

توصبه هایی برای تهیه غذای نذری

طرز تهیه غذاهای نذری : آش رشته

آش رشته از سرشناس ترین آشهای ایرانی است. این آش را غالباً با کشک و گاهی با سرکه و حتی ترشی می خورند. بسته به انس های خانوادگی از این غذا به نام نزد غذا یا غذای اصلی استفاده می شود.

طرز تهیه غذاهای نذری

مواد واجب برای آش نذری ۳۰ تا ۴۰ نفر:

•   لوبیا قرمز :۷۰۰ گرم
•   عدس :۷۰۰ گرم
•   نخود :۴۰۰ گرم
•   لوبیا چیتی :۱۰۰ گرم
•   پیاز  :۴ عدد عظیم
•   سیر :۵ عدد
•   سبزی آش :یک کیلو
•   کشک :۳۵۰ گرم
•   زرد چوبه :۳ قاشق مربا خوری
•   فلفل سیاه :یک ونیم قاشق مربا خوری سر صاف
•   زیره سیاه :یک قاشق مربا خوری سر صاف
•   چهارزیره:نصف قاشق مربا خوری
•   پودر لیمو ترش :دو قاشق غذا خوری سر صاف
•   نمک :به میزان واجب
•   روغن :به میزان واجب
•   نعنا :۴ قاشق غذا خوری
•   رشته آش :۱۵۰۰ گرم
•   آرد :به میزان واجب

طرز تهیه آش نذری :

۱. از ۲۴ ساعت قبل حبوبات را جداگانه در آب خیس کرده وسه چهار دفعه آب آنها را عوض می کنیم .تقریبا حداقل ۷ یا ۸ ساعت خیس کردن حبوبات کافیست .سپس لوبیا ونخود ولوبیا چیتی را  با هم می گذاریم بجوشد .آب جوشیده شده اول را دور میریزیم ودوباره می گذاریم با آب نو بجوشد تا نفخی ساختن نکند .تقریبا ۳یا ۴ ساعت تاریخ پخت اون طول می کشد. در مرحله آخر پخت هنگامی لوبیا و نخود پخته شد عدس را به اون اضافه کرده ومی گذاریم بپزد . چون عدس زودتر پخته می شود .

۲. در فاصله ای که حبوبات می پزد پیز ها را خلالی یا نگینی عقل کرده ودر روغن تفت می دهیم تا جایی که نسوزد وخوب تفت بخورد .سیر را نیز عقل کرده وجدا گانه تفت می دهیم. سپس پیاز وسیر را با هم قاتی کرده وادویه جات را غیر از پودر لیمو ترش به اون اضافه کرده وتفت کوتاهی می دهیم .

۳. نعنا را نیز با چند قاشق روغن تفت کوتاهی می دهیم .نعناخیلی زود می سوزد فقط همین که در روغن قاتی شود کافیست.

طرز تهیه عدسی نذری 

مواد واجب برای هر نفر

• عدس سبز ریز محلی  ۵۰ گرم
• رب گوجه فرنگی ۱ قاشق غذاخوری (هر قوطی ۸۰۰ گرمی رب گوجه تقریبا ۲۰ قاشق غذاخوری رب دارد)
• پیاز متوسط ریز شده ۱ عدد
• سیر ریز شده به میزان دلخواه
• آرد تفت داده شده  : نصف قاشق غذاخوری
• نمک ، زردچوبه و فلفل شدید ریز شده به مقدار دلخواه
• روغن به مقدار واجب

طرز تهیه عدسی

عدس را ۱۲ ساعت قبل از پخت پاک کرده و در آب می ریزیم تا خیس بخورد.

سپس دنبال سیر و فلفل نگینی شده می پزیم.  به اندازه ای آب می ریزیم که سپس از پخت، تقریبا آبی در عدس پخته نباشد.

سپس از پخت ظرف را از روی اجاق گاز بر می داریم. دو سه قاشق از عدس را جدا کرده و در ظرفی با گوشتکوب میکس می کنیم .

درظرفی دیگری پیاز نگینی را در روغن قرمز کرده و سپس از زرد شدن کمی زردچوبه می ریزیم و تفت می دهیم.

سپس رب را به اون اضافه کرده و کمی تفت می دهیم.

آرد تفت داده شده را هم به رب اضافه کرده و هم می زنیم تا با هم قاتی شوند.

سپس از اون رب را به عدس میکس شده اضافه کرده و قاتی می کنیم.

سپس کمی آب جوش را هم اضافه کرده و هم می زنیم. مقدار آبی که اضافه می کنیم باید به حدی باشد که عدسی غلیظ و خوش خوراک شود.

شعله زیر قابلمه را کم کرده تا عدسی چند جوش بزند و جابیفتد.

عدسی مهیا سرو است. نوش جان