[ad_1]
در این مطلب از صفحه اقتصاد به توضیحاتی درباره انواع نرخ ارز در بازار ایران و اینکه نرخ ارز چیست؟ خواهیم پرداخت، با ما دنبال باشید.
نرخ ارز عبارت است از کمی از واحد پولی مردمی که برای بدست آوردن واحد پول سرزمین دیگر باید پرداخت شود. به پول‌های خارجی ارز گفته می‌شود، به گفته دیگر به واحدهای پولی که در کشورهای دیگر جز سرزمین اصلی داد و ستد شود به شکل کلی ارز گفته می‌شود.
ارز عموماً نوع پذیرفته‌شده‌ای از پول است که شامل سکه و اسکناس‌های کاغذی می‌شود و توسط دولت توزیع شده و در درون اقتصاد تفریح دارد. ارز که به نام واسطه مبادله کالا و خدمات مورد استفاده قرار می‌گیرد، پایه و زیربنای کسب‌وکارها به حساب می‌آید.
یکی از تفاوت‌های بین معاملات مالی در درون سرزمین و مبادلات بین‌المللی این است که درتجارت داخلی نیاز به پرداخت و دریافت وجوه بر حسب پول رایج مردمی است اما در معاملات خارجی معمولاً این وجوه به شکل پول‌های رایج و با اعتبار خارجی و بین‌المللی، پرداخت می‌شود.
مثلاً در ایران برای انجام مبادلات، از ریال استفاده می‌شود، در آلمان یورو و آمریکا دلار آمریکا، اما هنگامی یک ایرانی بخواهد از آمریکا کالایی را تهیه کند باید در ازای اون دلار آمریکا بپردازد، بنابراین باید بر پایه یک رابطهٔ مبادلهٔ تعریف شده (نرخ ارز) ریال بدهد و دلار بگیرد و با اون کالا را بخرد.
انواع نام‌های ارز
ارز دولتی
ارز رقابتی، ارزی است که از سوی دولت در رقابت با بازار آزاد، عرضه می‌شود. ارز دولتی، ارزی است که دولت از راه بانک‌های مجاور و به نرخ دولتی فروشد. ارز دانشجویی، ارزی است که دولت برای فراهم مخارج دانشجویان خارج از سرزمین در نظر می‌گیرد و به دانشجویان برای ادامه تحصیل می‌دهد. ارز تهاتری، ارزی است که در قرار دادهای پایاپا مبنای محاسبه قرار می‌گیرد. ارز مبادله‌ای، ارزی است که در مرکز مبادلات ارزی برای برخی گروه از کالاها جهت واردات در نظر گرفته می‌شود. ارز یوزانس، ارزی است که پس از دریافت کالا حواله می‌شود.
ارز شناور
ارز شناور، ارزی است که بهای اون پابرجا نیست و بر پایه عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. ارز صادراتی، ارزی است که از راه فروش کالای صادراتی فراهم می‌شود.
در بازار ایران با 8 نوع نرخ ارز مواجه خواهیم شد. این موارد عبارتند از:
نرخ ارز آزاد: خواسته نرخ خرید و فروش ارز در بازار غیررسمی و غیردولتی است. از آنجایی که بیشتر مبادلات عموم در این بازار به انجام می رسد و دسترسی به اون برای همگان امکان پذیر است این نرخ از بیشترین وجاهت و مقبولیت عمومی برخوردار است و محاسبات و مبادلات عمدتا بر مبنای اون شکل می پذیرد.
نرخ ارز دولتی: منظور از نرخ ارز دولتی نرخ های اعلام شده مرکز مبادلات ارزی است که روزانه یک نوبت اعلام و عموما به نام نرخ دولتی یا رسمی ارز تلقی می گردد. مرکز مبادلات ارزی تحت نظارت بانک مرکزی و به منظور ساماندهی عرضه و تقاضای ارزها در شبکه بین بانکی سرزمین ساختن شده است. این ارز به ۲۵ قلم کالاهای اساسی نظیر برنج، گندم، گوشت و مرغ وابستگی می‌گیرد. این نرخ توسط بانک مرکزی تعیین و به ندرت وابسته تغییر می گردد چنانکه از ابتدای سال 1397 تاکنون و پس از اعلام رقم 4200 تومان، پابرجا مانده است. قیمت دلار دولتی عموما با نرخ دلار آزاد، فاصله زیادی دارد.
نرخ ارز سنا : منظور از نرخ ارز سنا، نرخ های محاسبه و اعلامی در سامانه سنا است. این نرخ ها میانگین یا متوسط نرخ خرید و فروش ارز، بر مبنای معاملات ثبت شده در این سامانه توسط صرافی های مجاز کل سرزمین است. سامانه سنا زیرنظر بانک مرکزی قرار دارد.
نرخ ارز نیما: نیما در واقع مخفف عبارت «نظام یکپارچه‌ی معاملات ارزی» محسوب می‌شود و خواسته از نرخ ارز در سامانه نیما یا نرخ های نیمایی، قیمت مبادله ارز در این سامانه است. سامانه نیما با هدف تسهیل فراهم ارز و ساختن فضای امن برای خریداران و فروشندگان ارز راه‌اندازی شده است. سامانه‌ی یادشده بدین منظور طراحی شده تا متقاضیان خرید ارز بتوانند درخواست خود را در یک بستر یکپارچه در اختیار فروشندگان ارز قرار دهند و فروشنده‌ای که تمایل به ارائه‌ی خدمات دارد بتواند در بستری رقابتی، منظور خریدار ارز را پاسخ دهد. سامانه‌ی نیما در واقع بستری آنلاین برای خرید و فروش ارز است که توسط بانک مرکزی راه اندازی شده و مدیریت می شود.
نرخ حواله ارزی: حواله نوعی دستور پرداخت است که به موجب اون، یک بانک، صرافی یا مؤسسه مالی به تقاضای مشتری خود، به یکی از موسسات همکار(کارگزار) خود در خارج از سرزمین، حواله ای را صادر می‌کند و از اون موسسه می‌خواهد مبلغ حواله را به ذی‌نفع اون (دریافت کننده وجه که مشتری معین می نماید) پرداخت کند. این فرآیند توسط بانک ها یا در بیشتر موارد صرافی های مجاز به انجام می رسد. نرخ حواله ارزی، به معنای نرخ ارسال ارزها در قطعه حوالجات توسط صرافی هاست.
در پی نوسانات و تحولات بازار ارز طی سالیان اخیر و به دنبال محدودیت های اعمال شده در این بازار، عملا حواله ارزی به شکل مرسوم اون دیگر وجود خارجی ندارد و تعریف و انتقالات پول با اهداف بازرگانی و تجاری در سامانه نیما متمرکز شده و تنها مبالغ محدودی که صرف انجام خرید از موسسات خارجی می شود یا مبالغی که مربوط به تمدید سرویس های خارجی مورد نیاز قسمت خصوصی است و یا مبالغ مختصری که از سوی افراد برای اقوام یا بستگان خود به خارج از سرزمین ارسال می گردد از این راه و توسط صرافی ها به انجام می رسد.
نرخ بازار متشکل ارزی: بازار متشکل ارزی یکی از شرکت های تابعه یا نوعا ذیل نظارت بانک مرکزی است که در سال 1398 تاسیس گردید و هدف از تشکیل اون، ساختن بستری الکترونیک برای مبادلات ارزی و ارتباط عرضه کنندگان و متقاضیان ارز بوده است. خواسته از نرخ بازار متشکل ارزی، نرخ های اعلامی در این سامانه می باشد.
نرخ ارز در کشورهای همجوار: خواسته از نرخ ارز در کشورهای همجوار، نرخ خرید و فروش ارز در اون دسته از کشورهای همسایه است که با ایران تعاملات بازرگانی وسیعی دارند و این میزان معامله، منجر به مبادلات ارزی وسیعی می شود که به نوبه خود می تواند بر نرخ و جریانات ارزی سرزمین اثرگذار باشد. به نام نمونه نرخ ارزها در سرزمین افغانستان. بدیهی است که دلار به نام ارز مبنای مبادلات، نقش مهم تری در این بین دارد لذا مواردی چون نرخ دلار در افغانستان یا نرخ دلار در سلیمانیه عراق در این بین پررنگ تر خواهد بود.
نرخ معاملات فردایی: خواسته از نرخ فردایی، نرخ معامله ارز در گروه هایی است که اقدام به معاملات فردایی می کنند. معاملات فردایی به نوعی از معاملات گفته می شود که طی اون، معامله در حال آماده به انجام می رسد ولی تحویل ارز یا مابه‌ازای اون به روز یا روزهای آینده موکول می شود. این نوع معاملات به تحویل ارز در تاریخ معامله منجر نمی‌شود و در بیشتر موارد اساسا از ابتدا تصمیم تحویل و داد و ستد ارز در آنها وجود ندارد و تصمیم طرفین تنها تسویه تفاوت قیمت ارز می باشد.به عبارت دیگر معاملات فردایی، به اون دسته از معاملات گفته می شود که طی اون ذینفعان بازار بر پایه نزد بینی که از قیمت ارز در روزهای آتی دارند در رابطه با نرخ ارزها در موعدهای آتی با یکدیگر درون معامله شده و هر یک از طرفین تعهداتی را وظیفه دار می شوند. در واقع مبنای این معاملات، نزد بینی صحیح از نرخ ها و جهت تحولات آتی بازار است و طرفین تلاش می کنند با نزد بینی صحیح نرخ ارز در آینده به سود مرتبط دست پیدا کنند و طبعا زیان ناشی از نزد بینی ناصحیح خود را نیز می پردازند.
برای امتیاز به این نوشته کلیک کنید!
[ad_2]